Po posiedzeniu komisji sejmowych w sprawie pakietu 3 x 20% czyli o tym jak dzielnie rząd negocjuje z UE

W ubiegłym tygodniu byłem na wspólnym posiedzeniu dwu komisji sejmowych: ds. UE i ds. gospodarki, które zebrały się aby wysłuchać sprawozdania rządu w sprawie przygotowań do negocjacji i przyjęcia przez UE pakietu eko-energetycznego (niektórzy mówią „klimatycznego”) Komisji Europejskiej z 23 stycznia br. Reprezentujący rząd ministrowie Nowicki i Korolec zapowiedzieli, że Polska już teraz zaczęła budować w ramach UE koalicję państw gotowych zablokować reformę (ponoć odbywają się na ten rozmowy m.in. z Niemcami, Holendrami, Francuzami, Duńczykami. Przyznam, że nie chce mi się wierzyć aby te akurat w tej sprawie sojusz z tymi krajami (może z wyjątkiem Francji i toteż z wyłączeniem kwestii CO2) rokował jakiekolwiek nadzieje na szersze porozumienie dla konserwatywnego stanowiska Polski, ale być może tu tylko zasłona dymna rządu na forum Sejmu. Tworzy się też grupa nieformalna także z Węgrami, Czechami, Estończykami nazwana "klubem przyjaciół węgla", która ma szczególnie zabiegać o podwyższenie limitów emisji CO2 i złagodzenie tempa i zakresu wprowadzania obowiązkowych aukcji na zakup praw do emisji. Tu z kolei widzę szanse na porozumienie, ale przy „sile tej grupy” nie widzę większych szans na sukces. Z bardziej pryncypialnych przyczym ten ostatni pomysł nie spodobał się Greenpeace.

Słuchając wystąpień rządowych, zaproszonych ekspertów i członków komisji sejmowych w sprawie projektów najważniejszych dyrektyw pakietu eko-energetycznego: dyr. dot. EU ETS (handlu emisjami wraz z decyzją dotycząca tzw. sektorów non ETS: mieszkalnictwo, transport, rolnictwo…), dyr. dot. CCS (wychwyty CO2) oraz dyr. dot. OZE, miałem takie wrażenie że wszyscy obywatele i politycy żałują ze wyszliśmy z RWPG i podstępem(?) trafiliśmy do UE. Trochę bardziej pozytywnie, patrząc na przesłanki i cele proponowanych regulacji wypowiedział się przedstawiciel organizacji pozarządowych dr Andrzej Kassenberg z Instytutu na rzecz Ekorozwoju. Ale dość szybko "czujny" poseł skwitował to komentarzem, że widzi w tej wypowiedzi, w szczególności jeżeli chodzi o antropogenne zmiany klimatu, więcej religii niż rzeczowych faktów, a o fakty (rzekomo) posłowi chodziło. Jestem za negocjacjami na forum UE ale właśnie w efekcie trzeźwej oceny szerszego tła propozycji brukselskiej i w oparciu o fakty oraz dobrze przygotowane stanowisko negocjacyjne. Złe to jest tło, jeżeli przy tej okazji kontestuje się, wbrew zdecydowanej większości obywateli, naszą obecność w UE i nie ma się argumentów oraz szuka się jedynie zagrożeń i kosztów a nie potrafi się dostrzec nawet najmniejszych elementów pozytywnych.
Co do zagrożeń popartych faktami, to warto zwrócić uwagę na argumenty prof. Nowickiego, który był w trochę niewygodnej sytuacji po tym jak musiał się wycofać pod naciskiem energetyki i ministra skarbu z „innowacyjnego” podziału limitów emisji do 2012 roku i w zasadzie musiał bronić stanowiska całego rządu w sprawie EU ETS. Zwrócił uwagę na fakt, że mamy problem wewnątrz UE bo proponowane ograniczenia uderzą bardziej w kraje węglowe i biedniejsze (zalicza do nich Polskę) oraz że preferują na świcie gospodarki krajów szybko rozwijających się (Chiny, Indie, Brazylia), które funkcjonują poza Kioto i systemem ETS i nie ponoszą kosztów. Jest w tym sporo prawdy, ale UE podjęła się zadania doprowadzenia do podpisania drugiej światowej konwencji/protokolu w sprawach klimatycznych w Kopenhadze w 2009 r. i oczywiście ma to sens kiedy wszystkie te kraje, razem z USA (po wyborach prezydenckich jest na to duża szansa) przyłączą się. UE w tym dziele wymaga wsparcia wszystkich krajów członkowskich, bo inaczej Kopenhaga (Poznań jest u tylko kamieniem milowym na drodze do Kopenhagi) zakończy się wielkim fiaskiem i rządy same będą musiały sobie z „rzekomym” zagrożeniem klimatycznym poradzić, bo trudno uwierzyć, że po ew. porażce w Kopenhadze UE będzie dalej chciała sama ponosić koszty. Czy wtedy (fiasko, ale i brak zbowiązań) rząd RP i obywatele będą już zadowoleni? Wydaje się jednak, że nieco szersze spojrzenie na problemy to w Polsce naiwniactwo, a nagradzani politycznie są tylko ci co więcej wspólnych zasobów wykradną z UE lub i innych rejonów świata (lub tamże podrzucą swoje koszty). Na tym polega prawdziwa polityka, a jak ktoś się na tym nie zna to po co w ogóle chodzi na posiedzenia komisji sejmowych :).

Ale choć na wielkiej polityce się nie znam, to ciągle wierzę, że trochę jeszcze pamiętam czego się uczyłem w szkole z „odnawialnych”. W sprawie projektu dyr. dot. OZE niewiele się na posiedzeniu komisji rozmawiało. Referujący sprawę minister Korolec był bardzo enigmatyczny. Powiedział, że nie jest zadowolony z planów 15% udziału energii z OZE dla Polski. Tym razem już nie mówił, ze Polska uważa, że to powinno być np. 9% (tak mówił kiedys minister Woźniak), 11% (tak mówił niedawno minister Postolski, czy nawet 13% jak to się niedawno wymknęło (?) dyrektorowi Kamieńskiemu. Czyli nie wiadomo z ilu procent rząd byłby zadowolony i być może tę tajemniczą liczbę trzyma w szufladzie, aby przez zaskoczenie przeciwnika udało mu się (dla zasady) 15% ostatecznie choć trochę zheblować i aby z takim sukcesem gdzieś w okolicach grudnia wrócić z Brukseli do Warszawy (a raczej z Paryża, bo wszak będzie to prezydencja francuska, swoją drogą szkoda że nie z Wiednia...).

Więcej można przezytać w udostępnionym posłom projekcie stanowisko rządu w sprawie projektu dyrektywy OZE. Otóż Komisja Europejska zapronowała aby ogólony 20% udział energii z OZE w zużyciu energii w 2020 r. w UE był rozłożony na kraje członkowskie w taki sposób, aby połowa dodatkowego wysiłku w tym zakresie była dzielona równo pomiędzy państwa członkowskie, zaś druga połowa była uzależniona od PKB/mieszkańca i wysiłku poniesionego dotychczas na rzecz większych udziałów energii z OZE przez kraje członkowskie. Rząd RP uważa że 20% wysiłek powinien być ponoszony w rownych częsciach przez państwa członkowskie, a 80% powinno zaleźć od PKB na mieszkańca. Załóżmy przez moment (teoretycznie) ze taka propozycja uzyska poparcie. Czy w efekcie takiego rozwiązania dystans w wielkości PKB/mieszkańca w: 2020r - I wersja i w 2030 r - II wersja (podaję daty kiedy jeszcze mam nadzieję razem ze wszystkimi czytelnikami będę żył) pomiędzy obecnie biedniejszymi krajami UE a tymi bogatszymi będzie mniejszy? Śmiem twierdzić, że jeśli chodzi o ten jeden czynnik, to będzie akurat odwrotnie. A jezeli tak, to o co tak dzielnie walczymy?

Jeżeli chodzi o mechanizm międzynarodowego handlu gwarancjami pochodzenia zielonej energii(pomiędzy rządami; rząd RP jest przeciwny handlowi pomiędzy przedsiębiorstwami i tu ma raczej poparcie większosci ekspertów), to rząd twierdzi że propozycja w kształcie zaproponowanym przez Komisję Europejską wymusi potrzebę utworzenia lub znaczącego rozbudowania już istniejących struktur administracyjnych. Zgoda z argumentem, ale czy aby nie jest on łatwy do zbicia na forum UE. Jeżeli bowiem jest to takie drogie rozwiązanie, to dlaczego w Polsce wybrano mechanizm handlu zielonymi certyfikatami w zakresie energii elektrycznej i nie przyjmuje się do wiadomości, że to mechanizm droższy i bardziej skomplikowany od stałych cen? Takie niespójności i niewiarygodnosć widać nawet z daleka, zwlaszcza jezeli rząd wczesniej się w krytkę stałych cen w kraju i na forum UE wdał…

Rząd RP zwraca uwagę na potrzebę skorelowania zaproponowanych mechanizmów instrumentów finansowanych polityki eko-energetycznej z już istniejącymi odnoszącymi się do wsparcia obszarów mało rozwiniętych, w tym obszarów wiejskich w UE oraz CAP. Tu rozumiem propozycje rządu, ale niestety reforma CAP choć niewielka jest już w zasadzie przesądzona i nie będzie dopłat do jednorocznych platacji energetycznych na biopaliwa I generacji. Czy nie szkoda wysiłków na bronienie tego stanowiska? Chyba że jest to argument przetargowy w innej, więcej wartej sprawie?

Dla rządu sub-cel w pakiecie z 10% udziałem biopaliw w zużyciu paliw transportowych w 2020 r. jest OK., ale nie zgadza się z Radą Europejską aby to ostatecznie były tylko biopaliwa II generacji. Woli aby to były biopaliwa I generacji i tym samym ukrócić import biopaliw spoza UE. Z tych też powodów wymagany 35% minimalny poziom redukcji gazów cieplarnianych dla biopaliw (w stosunku do paliw mineralnych) zdaniem rządu wymaga weryfikacji (jest zbyt ambitny) i rzekomo może preferować biopaliwa produkowane zagranica (poza UE). Przynajmniej jest to spójne z tym co powyżej ale czy warto walczyć o to, aby wkładać w pola uprawne brakującą i drożejącą energię konwencjonalną (w tym energię elektryczną z kosztami CCS i importowany z Rosji gaz) aby produkować nieefektywne biopaliwa na które teraz (wtedy gdy wlasnie inwestujemy) w całej UE zaczyna gwałtownie spadać zapotrzebowanie? Czy zatem rzeczywiscie, wbrew temu co powyżej napisałem, aż tak mocno i za wszelką cenę chcemy chronić klimat?
Ot, paradoksy polityki i polityka paradoksów.